انیمیشن قضاوت های امام علی علیه السلام – قسمت مالک و غلام

قضاوت امام علی علیه السلام بین دو میزبان

در زمان حکومت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام، دو نفر با هم همسفر شدند. هنگام غذا یکی از آنها پنج قرص نان و دیگری سه قرص نان در سفره گذاشت. آنها به مردی که از کنارشان می‌گذشت تعارف کردند و او هم همراه آنها مشغول خوردن شد.

پس از پایان غذا، مرد هشت درهم به آنها داد و گفت «این به جای غذایی است که خوردم.» دو همسفر بنا کردند به بگومگو. صاحب سه قرص نان می‌گفت:« این پول باید میان ما نصف شود.» ولی دیگری می‌گفت:« پنج درهم برای من است و سه درهم برای تو.»

برای قضاوت به حضور امیر المؤمنین علیه السلام رسیدند و ماجرا را تعریف کردند
امام فرمود:« نزاع در چنین موردی شایسته نیست. بهتر است با هم کنار بیایید.» صاحب سه قرص نان گفت:« جز به قضاوت حق و خالص راضی نمی‌شوم.» امام فرمود:« حال که چنین است، یک درهم مال توست و هفت درهم مال همسفرت.»
هر دو تعجب کردند.
امام فرمود:« مجموعاً هشت قرص نان بوده که سه نفر آن را خورده اند. روی هم 24 تا یک‌سوّم می‌شود. تو که صاحب سه قرص نان بودی، هشت‌بیست‌و‌چهارم(24/8) خورده‌ای و همسفرت و مهمان هم هر کدام 24/8 خورده‌اند. پس، از این هشت درهم، هفت درهمش برای همسفرت و یک درهمش برای توست.»

توضیح: 8 قرص نان را سه نفر خورده‌اند. اگر هر نان را 3 قسمت کنیم، جمعاً 24 قسمت می‌شود. (24= 3×8 ) با فرض اینکه هر سه نفر به طور مساوی نان خورده باشند (یعنی هر نفر 8 قسمت )، کسی که 3 قرص نان داشته (یعنی 9 قسمت )، 1 قسمت کمتر از سهم اصلی‌اش خورده است.( 1= 8-9 ) و کسی که 5 نان داشته، (یعنی 15 قسمت )، 7 قسمت کمتر از سهم اصلی‌اش خورده است( 7=8-15 ) به این ترتیب، 8 درهم باید به همین نسبت 7 به 1 تقسیم شود. یعنی صاحب 3 قرص نان یک درهم و صاحب 5 قرص نان 7 درهم بردارد.

بحارالانوار، ج40، ص 263، حدیث 32