مظلومیت امام صادق علیه السلام – آیت الله فاطمی نیا

مظلومیت امام صادق علیه السلام

مظلومیت امام صادق علیه السلام در علم حدیث بیش از مظلومیت فقهی ایشان است.

مظلومیت امام صادق علیه السلام در علم حدیث بیش از مظلومیت فقهی ایشان است؛ امام علیه السلام 4 هزار شاگرد داشتند. ابو العباس ابن عقده محدث شیعی که زیدی مذهب است انسان عجیبی بوده است و درباره او نقل شده است که «و یحفظ مائه ألف حدیث بأسانیدها» و شمس الدین ذهبی هم درباره او گفته است «یمکن ان یقال لم یوجد أحفظ منه إلی یومنا هذا و إلی قیام الساعه». ابن عقده درباره شاگردان امام صادق علیه السلام کتابی دارد و متاسفانه این کتاب به دست ما نرسیده است و شاگردان حضرت را در آن تا چهار هزار نفر ذکر کرده است.

حسن بن علی الوشاء از اصحاب امام رضا علیه السلام نیز نقل می کند:

من در مسجد کوفه نهصد نفر را ملاقات کردم که همگی بی واسطه از امام نقل حدیث می کردند و این نشان دهنده عظمت علمی امام می باشد؛ اما با تمام عظمت حضرت و کثرت شاگردان ایشان، در کتابی مانند صحیح بخاری که منزلت زیادی که نزد اهل سنت دارد و تالی تلو قرآن نزد ایشان محسوب می شود

حتی یک حدیث از امام صادق علیه السلام نقل نشده است هرچند که صاحبان باقی صحاح سته از ایشان نقل روایت کرده اند. این که می گویم تالی تلو قرآن است خوب است به یک حکایت تاریخی اشاره ای داشته باشم.

عبد الرحمان جبرتی در «عجائب الاثار» می گوید:

در سال 798 در مصر خشکسالی و قحطی شد و خلایق در معرض هلاکت قرار گرفتند، در آن زمان برای توسل به محضر الهی جهت نجات ازاین مهلکه مصریان صحیح بخاری را مانند قرآن حزب حزب کردند و در مساجد و منازل توزیع کردند تا مردم آن را ـ همچون قرآن ـ قرائت کنند ـ و به آن توسل بجویند: «یوزع احزاباً فی المساجد و البیوت للتوسّل به. …»

گله ما از جناب بخاری این است که چرا از امام صادق علیه السلام حتی یک حدیث نقل نکرده است اما از کسانی چون عمران بن حطان سدوسی بصری م 84 که از سران خوارج بود و شعری در مدح ابن ملجم سروده است. حدیث نقل می کند! یعنی امام حتی در حد یک راوی موثق بشمار نیامده است.

و این جای تعجب دارد که حتی کسانی همچون ابن جوزی حنبلی شخصیتی چون امام حسن عسکری را در روایت تضعیف می کند، از آن سو می بینیم راجع به شخص ظالم و خونخواری چون حجاج بن یوسف ثقفی که آن همه جنایت کرده است، ابن ابی حاتم رازی رجالی معروف او را ثقه و از حفاظ می داند.

آنگاه نسبت به امام صادق علیه السلام با آن همه شاگرد پروری که حتی از بزرگان اهل سنت نیز از محضرش فیض برده اند بی مهری می کنند. با اینکه حضرت هر آنچه نقل می کنند به تعبیر خود حضرت سخن پدرانش و آن نیز سخن رسول خدا (صلی الله علیه واله) است،

و اینکه فرمودند: آثار رسول الله اصل علمی است که ما کوچکتر از بزرگتر به ارث می بریم. علاوه بر اینها مستندات مکتوبی در اختیار حضرتش بوده است مثل کتاب الجامعه و کتاب علی.اما متاسفانه در کتب حدیثی اهل سنت به احادیث حضرت توجهی نمی شود.

حتی جناب مالک بن انس که در استخراج احادیث به گفته خودش بسیار دقت به خرج داده است و در خصوص تألیف موطأ خود مدعی است که آنرا از میان صد هزار حدیث انتخاب نموده که در نهایت 1720 حدیث است و تنها ششصد حدیث آن مسند است و شافعی راجع موطاء مالک می گوید: بعد از قرآن صحیح ترین کتاب ها در زمین موطا مالک است، با این وجود بنا به گفته ابن حبّان از طریق جناب مالک حتی یک حدیث در منقبت و فضیلت امیر المومنین روایت نشده است و این جای تعجب دارد.

ابن شهر آشوب مازندرانی در کتاب مثالب خود که هنوز منتشر نشده است و به صورت نسخه خطی است می فرماید: «وهبهم حذفوها من الصحاح أیستطیعون أن یحذفوها من التاریخ و السیَر و الأمالی و السنن و الجوامع و التفاسیر التی طبقت الأرض؟! بر فرض که حدیثی که باید در کتب صحاح و امثال آن باشد نیامده باشد اما آیا می توانند این فضائل را از کتاب های تاریخی و دیگر کتب برچینند؟ و صد البته که مشیت الهی بر این تعلق گرفته است که فضائل اهل بیت علیهم السلام ساری و جاری باشد.