سریال امام علی علیه السلام
سریال امام علی علیه السلام
سریال امام علی با عنوان دیگر شهید کوفه نام سریالی تاریخی است که به کارگردانی داوود میر باقری در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تهیه و ساخته شده‌است. این سریال محصول سال ۱۳۷۵-۱۳۷۰ است. از این مجموعه تلویزیونی نسخه سینمایی نیز تهیه شده است.
آغاز و روند کار
سال ۱۳۷۰، در زمان ریاست علی لاریجانی بر صدا و سیما، داود میرباقری فیلمنامه سریالی با عنوان ” خاری در گلو ” را براساس زندگی علی به صدا و سیما ارائه داد. از میرباقری خواسته شد فیلمنامه‌اش را بازنویسی کند و این روند و اعمال اصلاحیه‌ها تا چند بار تکرار می‌شود. سرانجام با تأیید مسئولان وقت تلویزیون، نخستین سریال مهم تاریخی مذهبی صدا و سیما در چنین ابعادی کلید خورد. ” خاری در گلو ” که اشاره به خطبه « شقشقیه » علی بن ابی‌طالب در نهج البلاغه دارد، در سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازیگر اصلی و بیش از ۵ هزار هنرور از نیروهای ارتش مقابل دوربین رفت.
ساخت سریال امام علی چهار سال به طول انجامید و به دلیل پیشگام بودن مجموعه در قیاس با دیگر تولیدات تلویزیون تا آن زمان، سازندگان با مسائل و دغدغه‌های زیادی مواجه شدند، اما سرانجام پخش مجموعه از سال ۱۳۷۵ و ۱۳۷۶ در شبکه یک سیما آغاز شد.
داستان
داستان سریال امام علی از اواخر دورهٔ خلافت عثمان بن عفان شروع و تا پنج سال انتهایی و دوران خلافت زندگی علی بن ابی‌طالب می‌پردازد.
پخش سریال امام علی
تلویزیون تا پیش از سریال امام علی ، مجموعه‌ای با این گستردگی و وسعت تولید نکرده بود. به ویژه که حساسیت‌های جامعه و تلویزیون همیشه در قبال سوژه‌های مذهبی به شدت بالا بوده و این مسئله در دهه ۷۰ نیز بیشتر از همیشه حس می‌شد. گرچه ساخت و پخش این سریال، مسیر را برای تولید آثاری عظیم با مایه‌های مذهبی هموار کرد. ساخت سریال حدود چهار سال به طول انجامید و به دلیل پیشگام بودن مجموعه در قیاس با دیگر تولیدات تلویزیون تا آن زمان، سازندگان با مسائل و دغدغه‌های زیادی مواجه شدند، اما سرانجام پخش مجموعه از سال ۱۳۷۵ در شبکه یک سیما آغاز شد.
بازیگران و عوامل
- کارگردان: داود میر باقری
- مدیر تدارکات: محمود خسروی
بازیگران:
- داریوش ارجمند در نقش مالک اشتر با صدای منوچهر اسماعیلی
- محمدرضا شریفی‌نیا در نقش ولید بن عقبه
- سیروس گرجستانی در نقش اباقطام با صدای حسین معمارزاده
- سعید نیک‌پور در نقش عمار یاسر با صدای بهرام زند
- عنایت بخشی در نقش عبدالله بن وهب راسبی
- ویشکا آسایش در نقش قطام باصدای مینو غزنوی
- انوشیروان ارجمند در نقش اشعث بن قیس باصدای ژرژ پطرسی
- مهدی فتحی در نقش عمروعاص و علی بن ابی طالب (بدون نمایش چهره)
- بهزاد فراهانی در نقش معاویه
- اصغر همت در نقش مروان بن حکم
- جهانگیر فروهر در نقش ابوسفیان با صدای ایرج دوستدار
- عباس امیری در نقش ابوموسی اشعری با صدای پرویز بهرام
- منصور والامقام در نقش زبیر با صدای سیامک اطلسی
- منوچهر لاریجانی در نقش طلحه با صدای پرویز ربیعی
- حسین پناهی در نقش عبدالله بن خباب
- فخری خوروش در نقش دایه ولید با صدای رفعت هاشم پور
- شهره لرستانی در نقش مریم بنت عثمان (همسر مروان و دختر عثمان)
- آزیتا حاجیان در نقش کنیز رومی
- چنگیز وثوقی در نقش وردان بن مجالد با صدای خسرو شایگان
- پرویز پرستویی در نقش محمد بن ابوبکر
- حبیب دهقان نسب در نقش حرث (برادر قطام) با صدای علی‌همت مومی‌وند
- ابوالفضل شاه کرم در نقش حارث (برادر قطام)
- جواد خدادادی در نقش ابوذر غفاری با صدای ناصر احمدی
- عنایت‌الله شفیعی در نقش جندب بن کعب ازدی
- جمشید مشایخی در نقش عبدالله بن مسعود با صدای منوچهر اسماعیلی
- داوود رشیدی در نقش حکیم بن جبله عبدی باصدای احمد رسول زاده
- رضا کرم‌رضایی در نقش طلیحه بن خویلد با صدای جواد پزشکیان
- اکبر عبدی در نقش هرقل رومی (مترجم سفیر دربار روم)
- نعمت‌الله گرجی در نقش پیرمرد
- سیاوش شاکری در نقش ابوزبید نصرانی با صدای امیر هوشنگ قطعه ای
- علی آزاد در نقش عبدالله بن عباس با صدای بهروز رضوی
- توران مهرزاد در نقش اسماء بنت ابوبکر (همسر زبیر و خواهر عایشه) با صدای نیکو خردمند
- پروانه معصومی در نقش هاجر (همسر مالک اشتر) با صدای ژاله کاظمی
- فریده سپاه‌منصور در نقش ام ذر (همسر ابوذر)
- مرتضی ضرابی در نقش ساحر یهودی
- حسین خانی‌بیک در نقش دینار (زندانبان کوفه) با صدای بهرام زند
- عزیز هنرآموز در نقش عقیل بن ابی طالب با صدای خسرو شمشیرگران
- سروش خلیلی در نقش پیک مروان با صدای مهدی آرین نژاد
- احمد قدکچیان در نقش تاجر
- آتش تقی‌پور در نقش سعدون (فقیر یهودی)
- رضا خندان در نقش عدی بن حاتم طایی با صدای ناصر نظامی
- کریم اکبری مبارکه در نقش ابن ملجم
- فخرالدین صدیق‌شریف در نقش عبدالرحمن بن عدیس بلوی (سردسته شورشیان مصر)
- اکبر سنگی در نقش عبدالله بن زبیر با صدای محمد عبادی
- فرهاد اصلانی در نقش یزید
- سرور نجات‌اللهی در نقش زن ولید با صدای شهلا ناظریان
- رحمان باقریان در نقش عثمان بن حنیف
- باقر صحرارودی در نقش کعب الاحبار با صدای اکبر منانی
- علی‌اصغر گرمسیری در نقش پیرمرد ژنده پوش
- شهروز ملک‌آرایی در نقش قیس بن سعد بن عباده
- محمود مقامی در نقش محمد بن حنفیه با صدای سعید مظفری
- کامران فیوضات در نقش مغیره بن شعبه با صدای علی‌همت مومی‌وند
- بهمن زرین‌پور در نقش عبدالله بن عمر
- محمدرضا حقگو در نقش سعید بن عاص با صدای تورج مهرزادیان
- محسن قاضی مرادی در نقش فاروق (خزانه دار معاویه) با صدای جواد پزشکیان
- پرویز شاهین خو در نقش یاران امام علی
- علی زندی در نقش سعد ابی وقاص با صدای محمدعلی دیباج
- نادر رجب‌پور در نقش عبدالله بن عامر
- حسن میرباقری در نقش ابراهیم بن مالک اشتر
- حامد میرباقری در نقش پسر بچه یتیم کوفی
- مهراوه شریفی نیا در نقش کودکی قطام
- محمد تقی شریفی در نقش نیار بن عیاض اسلمی با صدای مهدی آرین نژاد
عوامل
- نویسنده: داوود میرباقری
- تهیه کننده: محمد بیک‌زاده
- محصول کشور: ایران
- زبان: فارسی
- صدا: محسن روشن
- مدیر فیلمبرداری: مازیار پرتو
- آهنگساز: فرهاد فخرالدینی
- مدیر تولید: سیروس مقدم
- تدوین: مهرزاد مینویی – محمد یاسر لطفی
- ژانر: تاریخی
- سرپرست گویندگان: بهرام زند
- راوی: خسرو شمشیرگران
- سال تولید: ۱۳۷۵-۱۳۷۰
